Ilhanlı Devletinde Yahudi Bir Vezir: Sa`düddevle Jewİsh Vİzİer İn İI-Khanİd State: Sa`duddawla

Abstract

Makalemiz, İlhanlı Devleti`nin hatn sayılır derecede güç kazanan veziri Yahudi Sa`düddev!e`yi konu almaktadır. Onun bizce önemli taı:afı, kendisinden önceki zamanlarda bu kadar nüfuz ve iktidar sahibi bir Yahudi`nin Islam coğrafyasında nadir bulunmasıdır. Sa`düddevle, bürokrasi içerisinde gayet nüfuzlu ve meşruiyetin dayanağı konumunda olan Mo&?l aristokrasınin gücüne karJı, Argun tarafından denge unsull.! olarak kullanılmıştır. tlununsebebi, devletin idari kadrolarında önemli yer tutan Iranlı-Fars unsurun süratle tasfiye edilmesi isteği ve bu suretle gerçekleşen alternatif güç yoksunluğudur. Yahudi vezir, tabiplikten vezirliğe kadar yükselmiş, kısa bir süre de olsa devletin kaderini elinde tutmuştur. Kendisinden, devrin hemen hemen tüm kaynakları bahsetmektedir. Fakat, Yahudi selefterine göre fazlaca olsa da onun devri uzun ve kalıcı olmayacak,ü. söz konusu aristokratik zümre tarafından ortadan kaldınlacaktır.

This artiele researches the Jewish vizier Sa`duddawla gained enonnous power. Before Sa`dudawla any Jew inftuential and powerful as him had not come to the Islamic World, and this situation is, in my opinion, his interested peculiarity. Sa`duddawla had to be used against aristocratic Mongol group, the mainstay of Ilkhanid Empire legimate, as a balance element by Il-khan Argun (1284-1291). The reason of this had been the purification of Persian statesmen from the bureaucracy, so Il-khans being deprived of alternative power Jewish vizier had advanced from physician profession to vizierate, and rule over the fate of the state during short time. Nevertheless, his reign had not been permanent, and him had been removed by Mongol aristocratic group. And, almost all of contemporary sources give information about him.