İşler Her Zamanki Gibi Değil: Devrim Sürecinde Suriyeli İş Adamlarının Tutumu

Abstract

2011 Suriye Devrimi öncesinde, kodaman iş adamlarının rejimle karşılıklı çıkar ilişkilerine dayanan iş birliği içinde oldukları, devlet ve iş ağları arasındaki ilişkilerin Esad rejimi tarafından güçlü bir şekilde domine edildiği görülmekteydi [1]. İç savaşın patlak vermesinden ve çatışmaların son bulmayıp uzamasından sonra bile iş camiası, genel olarak iç savaşa yönelik pasif bir tutum içindeydi ve rejimin ticari bel kemiği olarak görülmeye devam edildi [2]. İş adamları görünüşte sessiz kalsa da, daha alt düzeylerdeki bazı üyeleri muhalefeti destekledi, hatta bizzat ülke içindeki ayaklanmada yer alarak muhaliflere yardım etti. Bu destekleri Suriye’den ayrılmalarından önceki dönemle sınırlı kalmadı, desteklerini iltica ettikleri ülkelerden de sürdürdüler. Bu durum göstermektedir ki, uzun süredir sıkı bir şekilde devam etmekte olan devlet – ticari sınıf ilişkileri, iç çatışmalarla birlikte kademeli bir politik dönüşüm sürecine girmekteydi.